თავისუფალი მეცნიერებები (ძირითადი და დამატებითი სპეციალობა)

სწავლების ენა: ქართული  

დასაგროვებელი კრედიტების რაოდენობა: 240 ECTS

მისანიჭებელი კვალიფიკაცია: თავისუფალ მეცნიერებათა ბაკალავრი

პროგრამის შესახებ

თავისუფალი მეცნიერებების (Liberal Arts) საბაკალავრო პროგრამა ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში 2011 წელს შემუშავდა მიჩიგანის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა (აშშ) და ჯეიმს მედისონის კოლეჯთან თანამშრომლობით (აშშ).

პროგრამა სტუდენტებს სთავაზობს ინტერდისციპლინურ საბაკალავრო განათლებას, რომელიც მოიცავს ჰუმანიტარული და სოციალური მეცნიერებების (ფილოსოფია, რელიგია, ლიტერატურა, ხელოვნება, ისტორია და პოლიტიკა) მრავალფეროვან საკითხებს, აფართოებს სტუდენტის ცნობიერებას და უვითარებს ამ საკითხებს შორის  ლოგიკური ბმების დანახვისა და მათი, როგორც შესაბამისი დარგის, ასევე ინტერდისციპლინური პერსპექტივიდან განხილვის უნარს.

პროგრამა აგებულია დიადი წიგნების სწავლების (Great Books Program Curriculum) კონცეფციაზე, რაც სტუდენტებს საშუალებას აძლევს კრიტიკული მიდგომის გამოყენებით გაეცნონ იმ ავტორთა ნაშრომებს, რომლებიც სვამენ ფუნდამენტურ შეკითხვებს ცხოვრებისა და საზოგადოების მოწყობაზე.

თავისუფალი მეცნიერებების საბაკალავრო პროგრამა ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში ხორციელდება არასამთავრობო ორგანიზაციასთან „ლიბერალური განათლების ქართულ-ამერიკული ინიციატივა” (AGILE) თანამშრომლობით.

პროგრამის განვითარების საქმეში არასამთავრობო ორგანიზაცია AGILE თავის მხრივ თანამშრომლობს ისეთ ორგანიზაციებთან, როგორებიცაა: 

• აშშ კონგრესისგან მხარდაჭერილი ორგანიზაცია National Endowment for Democracy, NED (ეროვნული წვლილი დემოკრატიისთვის), რომელიც ხელს უწყოს დემოკრატიის განვითარებას მთელ მსოფლიოში;
• ბრედლის ფონდი (Bradley Foundation) ჰადსონის ინსტიტუტი, რომელიც AGILE-ს ფართომასშტაბიან დახმარებას უწევს რჩევებით და მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ორგანიზაციის სხვადასხვა ფონდთან კომუნიკაციისა და თანამშრომლობის პროცესში.

პროგრამის მიზანი

თავისუფალი მეცნიერებების / ლიბერალური განათლების (Liberal Arts) მნიშვნელობა:

დღევანდელი სამყარო სწრაფად ცვალებადია. თანამედროვე ადამიანს შესაძლოა განსხვავებულ პოლიტიკურ, სოციალურ და ეკონომიკურ სისტემებში ცხოვრება მოუწიოს. ამიტომ, ერთ სფეროში დახელოვნებული ადამიანი მალე აღმოაჩენს, რომ მისი ვიწროდ სპეციალიზებული ცოდნა მოძველდა და იგი ნაკლებ კონკურენტული გახდა. თავისუფალი მეცნიერებები კი ფართო და ინტერდისციპლინური პროგრამაა. ის მრავალფეროვან ცოდნას და უნარს აძლევს ადამიანს, რაც მას თანამედროვე გამოწვევებთან გამკლავებაში ეხმარება.

თავისუფალი მეცნიერებების საბაკალავრო პროგრამის მიზანია, მოამზადოს კურსდამთავრებულები, რომლებიც პოლიტიკის, ისტორიის, ფილოსოფიის, ლიტერატურისა და ხელოვნების დარგებში მიღებული ფართო, ინტერდისციპლინური ცოდნის, განვითარებული კრიტიკული აზროვნებისა და არგუმენტირებული მსჯელობის უნარების საფუძველზე კომპლექსური სამყაროს და მასში არსებული თანამედროვე გამოწვევების დაძლევას შეძლებენ.

თავისუფალი მეცნიერებების პროგრამის სტუდენტები კლასიკურ ტექსტებისა და ხელოვნების ნიმუშების გამოკვლევით ერთვებიან ანტიკურობიდან დღემდე წარმოქმნილ ფუნდამენტურ შეკითხვებზე მსჯელობაში. ისინი განიხილავენ ისეთ საკითხებს, როგორიცაა ადამიანის ბუნება და დანიშნულება, მისი ადგილი საზოგადოებასა და პოლიტიკაში, სახელმწიფოს შექმნა და გარდაქმნა, სახელმწიფოსა და რელიგიის ურთიერთმიმართება, თავისუფლება და ბედნიერება. ამით მათ საშუალება ეძლევათ მარადიული შეკითხვები და კომპლექსური თანამედროვე პრობლემები დაინახონ ინტერდისციპლინური პერსპექტივიდან, რაც მნიშვნელოვანი და სტრატეგიული გადაწყვეტილებების მიღებაში დაეხმარებათ.

პროგრამა სტუდენტს უვითარებს დასაქმებისა და სწავლის შემდგომი გაგრძელებისთვის მნიშვნელოვან ტრანსფერულ უნარებს, ქართულ და ინგლისურ ენებზე ეფექტური ზეპირი და წერილობითი კომუნიკაციის უნარს და აკადემიური კეთილსინდისიერების, ეთიკური პრინციპების დაცვას და თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებას.

სწავლის ძირითადი მიმართულებები

პროგრამის ფუნდამენტს წარმოადგენს დიადი წიგნების კურიკულუმით (Great Books Program Curriculum) გათვალისწინებული კურსები. ამ კურსებზე სტუდენტები ეცნობიან ისტორიის მანძილზე შექმნილ მნიშვნელოვან ნაშრომებს, რომელთა იდეებსაც ეფუძნება დასავლეთის ქვეყნების კულტურა.

პროგრამა სტრუქტურულად ინტერდისციპლინურია და აერთიანებს ხუთ ძირითად ბლოკს:

• ფილოსოფია
• ისტორია და პოლიტიკა
• ხელოვნება
• ლიტერატურა

თავისუფალ მეცნიერებებში ფართო განათლების დაუფლების ეტაპზე პროგრამა სტუდენტებს საშუალებას აძლევს კონცენტრირდნენ პროგრამით გათვალისწინებულ რომელიმე დარგზე თავისუფალი მეცნიერებების კონტექსტში.

სწავლის შედეგები   

თავისუფალი მეცნიერებების პროგრამის კურსდამთავრებულს/კურსდამთავრებული:

1.  აქვს ფართო ცოდნა პოლიტიკის, ისტორიის, ფილოსოფიის, ლიტერატურის და ხელოვნების დარგებში ძირითადი იდეების, კონცეფციებისა და პრინციპების შესახებ;
2. შეუძლია ანტიკურობიდან დღემდე წარმოქმნილი ფუნდამენტური შეკითხვების იდენტიფიცირება, მათი შედარება, სინთეზი და დაკავშირება თანამედროვე კომპლექსურ გამოწვევებთან;
3. შეუძლია გამოწვევების, დილემების, რესურსების განსაზღვრა, კრიტიკულად შეფასება და მათზე დაყრდნობით ორიგინალური, ლოგიკური და კომპლექსური მსჯელობის აგება, მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღება;
4. შეუძლია გამოიკვლიოს აქტუალური პრობლემა სხვადასხვა დისციპლინის ჭრილში, წინასწარ განსაზღვრული მითითებებისა და მეთოდების საფუძველზე;
5. შეუძლია სპეციალისტებთან და არასპეციალისტებთან ქართულ და ინგლისურ ენებზე ზეპირი და წერილობითი კომუნიკაცია, აკადემიური კეთილსინდისიერების პრინციპების დაცვითა და თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით;
6. აქვს ინდივიდუალურად და გუნდში ეფექტურად მუშაობის უნარები;
7. შეუძლია საკუთარი სწავლის პროცესის შეფასება, მართვა, ინფორმაციის სანდოობის განსაზღვრა და საჭირო რესურსების გამოყენება.

სწავლის მეთოდები

პროგრამაში სწავლების ფორმატი ეფუძნება ლიბერალური განათლების კონცეფციას, სწავლება ხორციელდება ინტერაქციული ლექცია-სემინარებისა და დისკუსიების ფორმატში და ორიენტირებულია სტუდენტებისათვის არგუმენტაციული უნარებისა და კრიტიკული აზროვნების განვითარებაზე.

პროგრამის ფარგლებში გამოიყენება სწავლების შემდეგი მეთოდები:

• სოკრატული სწავლების მეთოდი– რაც გულისხმობს სწავლას დისკუსიის გზით და საშუალებას აძლევს სტუდენტს თავად წამოჭრას შეკითხვები. დისკუსიის თემებისა და საკითხების ინსპირირება ხდება წაკითხული მასალის/ნანახი ფილმის საფუძველზე, რომელთაც არა მხოლოდ ლექტორი, არამედ თვითონ სტუდენტებიც ირჩევენ;
• დიადი წიგნების კურიკულუმით (Great Books Curriculum) სწავლება – სტუდენტები ეცნობიან დედნებს, რომელთა შესახებ მრგვალი მაგიდის გარშემო მიმდინარეობს დისკუსია, ლექტორებს დისკუსიების დროს აქვთ ფასილიტატორის ფუნქცია; როგორც წესი, დიადი წიგნების კურიკულუმებში შესულია წიგნები, ა) რომლებიც ეხება თანამედროვეობისათვის აქტუალურ საკითხებს/პრობლემებს; ბ) აღწერენ იმ დიად იდეებს, რომლებიც შექმნილა კაცობრიობის მიერ გასული 25 საუკუნის განმავლობაში.
• ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაობა
• ანალიზი და სინთეზი
• როლური და სიტუაციური თამაშები
• დემონსტრირების მეთოდი

სასწავლო კომპონენტებში გამოყენებული სწავლების მეთოდები მითითებულია შესაბამის სილაბუსებში.

დასაქმების შესაძლებლობები

თავისუფალი მეცნიერებების (Liberal Arts) საბაკალავრო პროგრამის ფარგლებში გავლილი მრავალფეროვანი მომზადება ბაკალავრს საშუალებას აძლევს , იმუშაოს სრულიად განსხვავებულ სფეროებში. სახელდობრ, ბაკალავრები პროგრამის დამთავრების შემდეგ შეძლებენ დასაქმდნენ საჯარო, არასამთავრობო ან/და ბიზნესის, ჯანდაცვისა და სხვა სფეროებში.

პროგრამა საუკეთესო მომზადებაა მაგისტრატურაში სწავლის გასაგრძელებლად ისეთ დარგებში, როგორებიცაა: ფილოსოფია, ლიტერატურა, რელიგია, ისტორია და პოლიტიკური მეცნიერებები.

სასწავლო პროგრამის სტრუქტურა

სტუდენტმა თავისუფალ მეცნიერებათა ბაკალავრის ხარისხის მოსაპოვებლად უნდა დააგროვოს 240 კრედიტი.

საკონტაქტო ინფორმაცია:
ნათია თვალიაშვილი
ხარისხის უზრუნველყოფის სპეციალისტი
☏ (+995 32) 222 00 09 (246);
✉: natia.tvaliashvili@iliauni.edu.ge 
➳ ილია ჭავჭავაძის გამზ. N32, ოთახი A202